คาริเบรตจอคอมพิวเตอร์ เพื่อการทำงานกับภาพถ่าย

การ Calibrate ก็คือการปรับการแสดงผลของจอคอมพิวเตอร์ให้เหมาะสมกับลักษณะของการใช้งาน ซึ่งทำได้โดยใช้ซอฟต์แวร์ สำหรับคาริเบรตเฉพาะ เช่น Adobe Gamma มาพร้อมโปรแกรม Photoshop (เวอร์ชั่นใหม่ๆ ได้ตัดฟังก์ชั่นนี้ออกไป เนื่องจากไม่เหมาะกับการใช้กับจอ LCD) โปรแกรม QuickGamma ส่วนคนที่ใช้เครื่อง Macintosh ก็มียูทิลิตี ColorSync รวมอยู่ในตัว Mac OS อยู่แล้ว

ข้อเสียของการใช้ซอฟต์แวร์คาริเบรตก็อยู่ที่ความแม่นยำ เนื่องจากต้องใช้การปรับค่าโดยตัวผู้ใช้เอง หากต้องการความแม่นยำในการ ปรับค่าการแสดงผล ก็มีเครื่องมือ Colorimeter สำหรับวัดการแสดงสีของจอคอมพิวเตอร์ แล้วสร้างเป็นโปรไฟล์เพื่อใช้ร่วมกับ โปรแกรม Photoshop, Lightroom, Apeture หรือโปรแกรมตกแต่งภาพที่รองรับระบบการจัดการสี เครื่องมือคาริเบรตมีอยู่ หลายยี่ห้อด้วยกัน เช่น ColorVision Spyder, GretagMacbeth Eye-one, Monaco Optix XR, ColorEyes Display และ colormunki คุณสามารถซื้อมาใช้คาริเบรตจอได้ ราคาของเครื่องมือเหล่านี้ก็ขึ้นอยู่กับรุ่นและลักษณะการใช้งาน หากเป็นรุ่นที่ใช้วัดค่าสีของเครื่องพรินเตอร์ได้ด้วยก็จะยิ่งแพงขึ้น

เหตุผลที่คุณต้องคาริเบรตจอคอมพิวเตอร์
- จอคอมพิวเตอร์ที่ไม่ได้คาริเบรต จะทำให้การแสดงความสว่าง แสดงโทนสี ไม่ถูกต้อง ทำให้คุณบอกไม่ได้ด้วยว่าภาพนั้นมีความ สว่างหรือวัดแสงมาถูกต้องหรือไม่ และเมื่อพิมพ์ออกมา ก็ได้ภาพที่มีสี มีความสว่างที่แตกต่างไปจากภาพที่เห็นบนหน้าจออย่างมาก

- จอคอมพิวเตอร์ถูกตั้งค่าการแสดงผลมาจากโรงงาน เป็นค่าที่ไม่เหมาะในการใช้เพื่อทำงานเกี่ยวกับภาพถ่าย หรืองานกราฟิก เพราะค่าที่ตั้งมาอาจสว่างเกินไป มืดเกินไป อุณหภูมิสี คอนทราสต์ของจอไม่ถูกต้อง เมื่อนำภาพถ่ายไปพิมพ์ก็จะได้ภาพที่มีสีสันต่าง จากภาพที่เห็นบนหน้าจออย่างมาก

ขั้นตอนการคาริเบรต
ทั้งการใช้ซอฟต์แวร์และเครื่องมือคาริเบรต ต่างก็มีขั้นตอน มีหลักการเหมือนกัน เพียงแต่การใช้เครื่องคาริเบรตจะให้ความสะดวก ความแม่นยำมากกว่า มีขั้นตอนแนะนำอย่างละเอียดอยู่ในคู่มือ ก่อนที่จะลงมือคาริเบรตควรเปิดจอทิ้งเอาไว้ก่อนสักครึ่งชั่วโมง เป็นอย่างน้อย แล้วค่อยลงมือคาริเบรต โดยขั้นตอนการคาริเบรตก็มีดังนี้

1. จำนวนบิตสี
ดูให้แน่ใจว่าตั้งค่าการแสดงสีของจอเป็นบิตสีสูงสุด โดยจำนวนบิตสีที่แสดงได้นั้นจะขึ้นอยู่กับการ์ดจอและไดรเวอร์ขอ การ์ดจอด้วย สำหรับเครื่องพีซีก็ตรวจสอบโดย คลิกขวาที่พื้นที่ว่างๆ บนหน้าจอ คลิก Properties - Setting ตรง Color quality ส่วนเครื่อง แมคเลือกได้จาก Preferences - Display - Color เลือกเป็น 24 หรือ 32 bit จำนวนบิตสีที่ 16 บิตหรือน้อยกว่าจะน้อยเกินไป ไม่สามารถใช้ในการคาริเบรตได้

2. อุณหภูมิสี
อุณหภูมิสีของจอ (White Point หรือ Color Temperature) จอคอมพิวเตอร์หลายรุ่นมีปุ่มหรือเมนูให้เลือกปรับอุณหภูมิสี เช่น 9300K จะทำให้การแสดงสีของจอออกมาเป็นสีน้ำเงิน ซึ่งส่วนใหญ่จะใช้กับงาน CAD หรือเล่นเกมส์ อุณหภูมิสีที่ 5000K ก็จะใช้ในแกลเลอรี่ สำหรับการทำงานกับภาพถ่ายนั้นให้เลือกอุณหภูมิสี ไปที่ 6500K (หรือ D65)


3. ค่า gamma
ค่าแกมม่าสำหรับเครื่องแมคจะใช้ที่ 1.8 (ตั้งค่าได้จาก ColorSync) ส่วนเครื่องพีซีจะใช้ที่ 2.2 ในเครื่องพีซีสามารถตั้งค่า แกมม่า ได้จากไดรเวอร์ของการ์ดจอ แต่ถ้าไดรเวอร์การ์ดจอไม่มีให้ปรับ คุณสามารถดาวน์โหลดโปรแกรม QuickGamma มาติดตั้ง แล้วปรับค่าแกมม่าเป็น 2.2 ได้

4. สภาพแวดล้อมโดยรอบ
สภาพแวดล้อมที่คอมพิวเตอร์ตั้งอยู่มีผลต่อการมองเห็น และยังทำให้การคาริเบรตจอผิดพลาดได้ ผนังห้องควรเป็นสีเทา ไม่ควรมี แสงภายนอกหรือแสงจากหลอดไฟในห้อง สะท้อนหรือส่องบนหน้าจอ

5. ปรับระดับความสว่างของจอคอมพิวเตอร์ เพื่อการแสดงผลภาพถ่ายที่ถูกต้อง
การแสดงผลภาพถ่ายให้ถูกต้องนั้นสำคัญมากๆ เมื่อคุณทำงานกับภาพถ่าย จอคอมพิวเตอร์ต้องแสดงระดับความสว่าง แสดงระดับ เฉดสีได้ครบหรือมากที่สุดเท่าที่จะทำได้ ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับคุณภาพของจอเป็นส่วนสำคัญด้วย เนื่องจากจอหลายรุ่นใช้เทคโนโลยี การแสดงผลที่เน้นราคาถูก เหมาะสำหรับคนที่ใช้งานทั่วไป เช่น พิมพ์งาน เล่นเน็ต ซึ่งจะมีข้อจำกัดเรื่องการแสดงสีและระดับ ความสว่าง

เพื่อที่จะดูว่าจอคอมพิวเตอร์ของคุณไม่สว่างเกินไป หรือมืดเกินไป ให้ดูจากแถบวัดด้านบน มีช่อง A - Z ด้านซ้ายสุดช่อง A จะเป็น ช่องสีดำสนิท (Pure Black) ถัดจากนั้นก็จะเป็นสีเทาเข้ม ซึ่งดูใกล้เคียงกับสีดำมาก ถัดมาก็จะเป็นสีเทาอ่อนไล่มาจนถึงทางขวาสุด คือช่อง Z ก็จะเป็นสีขาวจั๊ว (Pure White)

สิ่งที่คุณต้องทำคือปรับการแสดงผลของจอคอมพิวเตอร์ ให้แสดงผลแถบวัดได้ครบทุกช่อง หรือใกล้เคียงที่สุดเท่าที่จะทำได้ วิธีการ ก็คือปรับคอนทราสต์ (Contrast) ของจอขึ้นไปถึงค่า 100 จากนั้นก็ปรับความสว่าง (Brightness) เพิ่มขึ้นหรือลดลง จนเห็นช่อง สีได้ครบทุกช่องหรือเกือบครบ (จอบางรุ่นอาจปรับให้แสดงผลได้ไม่ครบทุกช่อง) ส่วนการปรับคอนทราสต์และความสว่างของจอ ก็ปรับได้จากปุ่มที่อยู่บนหน้าจอ หรือจอบางรุ่นก็ต้องกดเข้าเมนูของหน้าจอก่อน

เมื่อคาริเบรตเสร็จแล้วได้อะไร
การคาริเบรตนั้นเป็นเพียงส่วนหนึ่งของระบบจัดการสี (Color Management System) ซึ่งมีอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกันทั้ง อุปกรณ์ ที่ใช้ในการสร้างภาพ แสดงภาพ และพิมพ์ภาพ เมื่อคุณคาริเบรตจอคอมพิวเตอร์แล้ว ไม่ว่าจะใช้ซอฟต์แวร์ฟรีหรือซื้อเครื่องคาริเบรต มาใช้ ก็จะทำให้ค่าความสว่าง ค่าสีของจอที่แสดงออกมา สอดคล้องกับเครื่องพิมพ์ เมื่อคาริเบรตเสร็จแล้ว คุณอาจรู้สึกว่าแสงหน้าจอ ออกมาเป็นสีส้มหรือเหลืองนิดๆ ซึ่งเป็นเรื่องปกติเมื่อใช้อุณหภูมิสีที่ 6500K เมื่อใช้งานไปสักระยะคุณจะคุ้นเคยไปเอง